Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi
Yazarlar: Hülya KOÇ, Göktuğ YEMENİCİ
Konular:İşletme
Anahtar Kelimeler:İsrail,Suriye,Hukuk,Golan
Özet: Golan Tepelerinde 1967 yılında başlayan İsrail işgalleri, uluslararası hukuku ve adaleti yok sayan, bölge de var olan çatışmacı statükonun sürmesine hizmet eden ve muhtemelen yakın dönemde çıkabilecek Arap-İsrail çatışmasını destekler nitelikte, o bölgenin önemli birkaç meselesinden biridir. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, 4 Haziran 1967’den sonra İsrail’in işgal ettiği toprakları boşaltmasını öngören 242 ve 338 sayılı kararlarını aldı. Yaptırım gücünden yoksun olan bu kararlar ve büyük güçlerin bu kararları uygulatma adına isteksizlikleri, İsrail işgalinin süresini uzatan öncelikli nedenler arasında yer almaktadır. Geçen 42 yılda Golan’daki krize birçok uluslararası aktör müdahil oldu, fakat İsrail işgali ile oluşan statükonun değişmesi adına çabalar ve girişimler bir türlü başarıya ulaştırılamadı. Geçmişe baktığımızda 1948 yılında, İsrail’in 1923 de çizilen sınırın ötesine geçmesi ve kıyılara ulaşması sonrasında Arap-İsrail Savaşları başlamıştır. 1949 yılında Birleşmiş Milletlerin bölgeye müdahalesi sonrası Suriye önce ki konumuna geri çekilirken, İsrail ise tahliye edilen bölgelerin dışında kalmıştır. İki ülke arasında ki gerginlik, 1949 yılında İsrail’in tek taraflı iradesi ile imzalanan ateşkes andlaşması sonrasında, güvenli bölgede yer alan Araplar ile Yahudilerin yer değiştirilmesiyle gerginlik artmıştır. Buna ek olarak iki ülke arasında İsrail’in güvenli bölgesinde yer alan Huleh Havzasında ki su kaynağı tartışmalara yeni bir boyut kazandırmıştır. 1967 yılına kadar Suriye, sınır olarak bilinen bu bölgede üstünlüğünü korudu. 1967 yılında İsrail Altı Gün Savaşları olarak bilinen Arap-İsrail sırasında Suriye’ye saldırarak Golan Tepelerini ele geçirdi. İsrail için Golan Tepelerini önemli kılan nedenlerinbaşında güvenlik ve su kaynakları geliyordu. 1981 yılında bölge İsrail tarafından ilhak edildi ve uluslararası hukukta büyük tepkilere yol açtı. Bu durum Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilemez olarak nitelendirildi. Son dönemde İsrail’in yaptığı “Golan bizimdir, bizim kalacak.” açıklamasından sonra, ABD’nin bu bölgeyi “İsrail Toprağı” olarak tanıması uluslararası arena da büyük tepkilere neden olmuştur. Bu çalışma ile Golan Tepelerinin Arap-İsrail ülkeleri için stratejik önemine ve hukuki statüsüne değinilmiştir. Çalışmada kaynak toplama verilerinde İsrail-Suriye, Altı Gün Savaşları ve Golan Tepelerine ilişkin tez, kitap, makale, haber, rapor ve gazetelerde tarama yapılmıştır.