Liberal Düşünce Dergisi
Yazarlar: Yahya İNCETAHTACI
Konular:Siyasi Bilimler
DOI:10.36484/liberal.647679
Anahtar Kelimeler:Ludwig von Mises,Praksiyoloji,Eylem ontolojisi,İnsan eylemi,Eylembilim
Özet: Çalışmada Mises’in praksiyoloji kavramı incelenmiştir. Mises’e göre insana yönelik yapılacak temel tanım onun eylemde bulunan bir varlık olması üzerinedir. Çünkü bizatihi eylem olgusunun kendisi, insanın irade ve tercihleri üzerinden belli bir rasyonel düzlemde oluşturduğu anlam evrenine karşılık gelir. Eylem olmaksızın insan tüm bağlamlardan azade bir halde kendisini gerçekleştirme olanağını yitirir. Mises’in geliştirdiği praksiyoloji kavramı, teorik ve sistematik bir bilime karşılık gelmesinden dolayı tarihsel boyutu haiz değildir. Praksiyoloji, içeriğe dair unsurların bütününü paranteze almak suretiyle eylemi biçimsel olarak incelemeye tabi tutar ve onu sabit ve değişmez bir düzlemde konumlandırır. Eylem bu doğrultuda, salt biçimsel olarak evrensel kategoriler üzerinden tanımlanırken; içerik, her türlü olumsallığa açık olarak kabul edilir ve eylem bağlamında özdeşlik ile oluş biraraya getirilir. Herhangi bir insan belli kategoriler üzerinden özgürce eylem yapabilme kudretine sahip olarak kabul edilir. Mises’in praksiyoloji kavramının biçim ve içerik, özdeşlik ile fark arasındaki dikotomiyi ortadan kaldıran özgürleştirici bir ontolojiye karşılık geldiği ortaya koyulacaktır.