Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi
Yazarlar: M. Arif AKŞİT, Asiye NUHOĞLU, M. Erdal ÇAM, H. Mete TANIR, Türkan DAĞOĞLU, Ömür ŞAYLIGİL
Konular:Pediatri
Anahtar Kelimeler:Yaşam sınırında olan prematürelerin Yaşam Hakkı
Özet: Prematürenin Yaşam Hakkı doğal canlı olma hakkıdır, özellikle yaşam sınırında olan prematüre bebeklerin, öncelikle korunması, yaşamın sağlanması gereken bir Haktır Amaç: Yaşam Hakkı canlı olan varlıkların oluşumu için mutlak gerekli olan bir boyuttur. Bu hak hukuk ve etik temel üzerinde koruma ve desteklenmektedir, herhangi bir durumda olumsuz davranışlar suç kapsamında ele alınmaktadır. Bu verilerin Bildirge olarak “Yaşam Sınırında olan Prematüre Bebeklerin Korunma, Gözetilmesi ile İzlem açısından Etik Prensipler” hazırlanmasına dayanak alındığı, sunulduğu bir çalışmadır. Dayanaklar/Kaynaklar: Uluslararası ve Ulusal, Yaşam Hakkı konusunda hukuksal ve etik olarak belirtilenler Makaleye eklenmiştir. Konu bunlar üzerinde irdelenmektedir. Giriş: Yaşam hakkı, bir canlının var olması için gereken bir boyut olmaktadır. Yaşam sınırında olan prematüre bebeklerde de fizyolojinin sağlanması ve fizyopatolojinin gelişiminin önlenmesi gereklidir, hekimlik mesleğinde tedavi garantisi olmadığı için, prematürelerin büyüme ve gelişmesinin Yoğun Bakım Ünitelerinde izleminin sürdürülmesi uzun bir süreç olarak ancak sevgi ve empati ile sürdürülebilecek boyuttadır. Genel Yaklaşım; Yaşamın ne olduğu ya da ne zaman başlayıp ne zaman sona erdiği konusunda düşünürle farklı yorumlarda bulunmakta, inanışlar ile de net açıklığa kavuşturulmamış, kişilere göre özgü, hukuk temelinde, kesin ve tartışmasız değildir. Ancak bilinen ve açık olan durum, yaşam hakkından keyfi olarak bir canlı, mahrum bırakılırsa diğer tüm haklar anlamsız olacaktır, ölü olanın vatandaşlık dahil hukuk temelinde hakkı söz konusu edilemez. Bu nedenle ölüm olayları kamu tarafından araştırmakta ve pozitif yükümlülük olarak defin ruhsatı verilmektedir. Doğmamış ve gebelikte de yaşama kapsamında koruma yollarının hukuk yapısı içinde sağlandığı açıktır. Hamileliğin sonlanmasının sadece annenin özel hayatının bir meselesi olduğu şeklinde yorumlanmayacağı da yasal çerçeve içinde belirgindir. Yaklaşım: Yaşam hakkı ilk belirtilen haktır, yaşam alındıktan sonra geri verilemez, katı şekilde yorumlanmalıdır, yorumlama yapılamaz. Ayrıca doğmamışın yaşamı da korunmalıdır, bu açıdan intrauterin olan ölüm olayları araştırılmalı, buna göre defin yapılmalıdır. Ötenazi bazı Etik Tanımlamalar içinde (Groningen Protokolü) temelinde ele alınsa da Ülkemizde aktif ve pasif uygulama suç niteliğindedir. Sonuç: Hekimlik mesleği açısından prematürelerin yaşam sınırında olanlar açısından, tedavi olanakları olarak ele alınması söz konusu edilmediği, aylarca süren yoğun bakımın sonucunun ve karşılaşılacak sorunların tahmininde bile var sayılamayacağı, hekimlerin tedavi garantisi de veremeyecekleri dikkate alındığında, sadece intrauterin yaşamdaki fizyolojiye uygun yaklaşım ve fizyopatolojinin engellenmesine yönelik uygulamalar ile büyüme ve gelişmesinin sağlanması hedeflenmelidir. Yorum: Yaşam sınırında olan bir prematüre bebeğin aylarca Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde bakılması, tükenmişlik sendromu ötesinde, önemli bir inanış, güç gereklidir, ki bunun kaynağı da sevgi; bilime, insanlığa, prematüre bebeğe, empati yaparak, onunlar bütünleşerek yapılmasını gerekli kılar. Hekim, hemşire ve eczacı yanında tüm sağlık hizmetlerinin de birbiri emrinde değil, eşgüdüm ve iş birliği içinde olması da zorunluluk taşımaktadır.