Cedrus

Yazarlar: Aytekin BÜYÜKÖZER

Konular:-

DOI:10.13113/CEDRUS.2015011396

Anahtar Kelimeler:Lagina ,Kutsal Alan ,Propylon ,Tristylos Prostylos ,Dor Düzeni

Özet: Bu çalışmada, Lagina Hekate Kutsal Alanı’nda 2011 yılında açığa çıkarılan ve bulunduğu alan nedeniyle Güney Propylon olarak adlandırılan yapı ele alınmıştır. Güney Stoa’nın arka duvarına entegre edilmiş olan yapı, tristylos prostylos planlı, dor düzeninde ve tek cepheli bir mimariye sahiptir. Augustus Dönemi’ne tarihlendirilen yapı, plan özellikleri bakı­mın­dan Hellenistik Dönem’in prostylos planlı propyl­on’­larının geleneğini sürdür­mek­tedir. Ancak Hellenis­tik Dönem propylon’larında genel olarak tetrastylos prostylos plan uygulanırken, Lagina Güney Propyl­on’un tristylos prostylos planı, yapıya has bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Plandaki bu sıra dışı özellik cephe mimarisinde de kendini göstermekte­dir. Yapı, dor düzeninde inşa edilmiş olmasına karşın, sütun yivlerinin ionik işlenmesi, arşitravların faskia’lara ayrıl­ması, arşitrav taenia’sının devamına, friz blokların­da ise triglif ve metop taeniasının üst sınırına eklenen profil­ler ionik özelliklerdir. Hellenistik Dönem öncesinde propylon’ların inşasında genel olarak dor düzeni tercih edilmiştir. Hellenistik Dönem ile birlikte bu yapılarda ion ve korinth düzenleri de görülmeye başlar. Roma Dönemi’nde ise dor düzeni büyük oranda terk edilmiş, yerini ion, korinth ve kom­pozit gibi daha estetik düzenlere bırakmıştır. Augus­tus Dönemi’ne tarihlendirdiğimiz Lagina Güney Propyl­on, dorik cephe mimarisi ile Anadolu’da Roma Döne­mi’nde görülen az sayıdaki örnekten biridir.

---