Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Sinem ÖZDEDE, Pınar GÜLTEKİN

Konular:Mühendislik

Anahtar Kelimeler:Açık ve Yeşil Alanlar,Düzce,Rekreasyon,Mental Sağlık

Özet: Günümüzde artan ekonomik problemler, çevresel sorunlar, yaşamsal kaygılar, yoğun iş temposu kaynaklı stres insanlarda ruhsal hastalıklara ve zihinsel sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Dünya Ruh Sağlığı Örgütü’nün verilerine göre, dünyada 300 milyondan fazla kişi depresif bozukluklar, 250 milyondan fazla kişi kaygı bozuklukları yaşamaktadır. Her iki hastalığın da neden olduğu üretkenlik kaybı, dünya ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir. Hızlı yapılaşan, çarpık kentleşmelere maruz kalan ve doğal çevrelerden uzaklaşan kentlerimizin, yapay çevrelere dönüşmesi sonucunda, sadece kent ekolojisi zarar görmemekte, aynı zamanda insanların psikolojik sağlığı da olumsuz etkilenmektedir. Bu bağlamda bilim adamları, insan ruh ve beden sağlığına iyi gelebilecek koşulları ve mekânları araştırmaktadır. Yeşil alanların ise, bu mekânsal arayışta önemli bir yeri bulunmaktadır. Bireyin yaşadığı ortam koşulları aynı zamanda bireylerin kişiliklerini şekillendirmektedir. Bu nedenle tasarımcı ve planlamacı sadece bir çevre tasarımı değil, aynı zamanda bireyin yaşamını tasarladığı olgusunun bilincinde olmalıdır. Bu çalışmada açık havada rekreasyon faaliyetlerine katılımın, kişilere kazandırdığı sosyal, psikolojik, fiziksel, ve duygusal katkıların belirlenmesine çalışılmıştır. “Yeşil Düzce” olarak bilinen,  rekreasyon olanakları ve turizm potansiyeli açısından zengin bir alan olan “Düzce Kenti” çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Çalışmada katılımcıların demografik özellikleri, açık havada ortalama geçirdikleri süre, fiziksel aktivite sıklıkları değerlendirilerek; zihinsel açıdan sağlıklı olma durumları ile ilişkilendirilmiştir. Toplam 405 kişiye anket yapılarak, IBM SPSS Statistics 22 programı ile sıklık analizi, çapraz tablolama, bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi uygulanarak, açık ve yeşil alanlarda rekreasyonel aktivitelere katılımın yalnız fiziksel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda zihinsel sağlık üzerinde de olumlu etkileri bulunduğu belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler ışığında, insanları açık havada bulunmaya ve gün ışığına erişime olanak sağlayan, sosyal etkileşimin sağlanmasını destekleyen, yürüme, koşma, bisiklete binme, yüzme vb. fiziksel aktivitelere katılmaya teşvik edebilen mekanlar yaratılmasının önemi vurgulanmaktadır.

---