Ankara Barosu Dergisi

Yazarlar: Gaye BAYCIK

Konular:-

Anahtar Kelimeler:Iş kazası,Meslek hastalığı,Iş sağlığı ve güvenliği,Baskı aracı niteliği taşıyan haklar,Tazminat hakları

Özet: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 30.06.2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış, ancak bazı maddeleri dışında kalan hükümleri için 38. maddesiyle farklı yürürlük tarihleri belirlenmiştir. Kanun, 4857 sayılı İş Kanununun 77 vd. maddelerinde ve dolayısıyla İş Kanununa tabi işçiler ile çıkar ve stajyerler için düzenlenen iş sağlığı ve güvenliği kurallarını özellikle 89/391 sayılı Avrupa Birliği Direktifini dikkate alarak daha kapsayıcı ve modern bir anlayışla revize etmiştir. Kanunun getirdiği başlıca değişiklik kapsam bakımından olmuştur. Zira daha önce çırak ve stajyerler ile 4857 sayılı İş Kanununa tabi işçiler için söz konusu olan iş sağlığı ve güvenliği kuralları, 6331 sayılı Kanun ile tüm bağımlı çalışanları kapsayıcı hale getirilmiştir. Bunun gibi Kanun, özellik arz eden tehlikeler için çalışanlara yeni haklar tanımış, bu hakların kullanılabilmesi için işverene yeni yükümlülükler öngörmüştür. Bu itibarla, 6331 sayılı Kanunun getirdiği yenilikler, hem çalışan kavramının hem de çalışanlara tanınan hakların incelenmesini gerekli kılmıştır. İş sağlığı ve güvenliği bakımından işveren yükümlülüklerinin çalışanların hakları olarak tanımlanması mümkündür. Bununla birlikte, çalışma konumuz 6331 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı yönetmeliklerle ayrıntılı şekilde belirlenen işveren yükümlülüklerini derleme amacından ziyade işverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde çalışanların baskı aracı olarak kullanabilecekleri haklar (önleyici nitelik taşıyan haklar) ile iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi halinde çalışanların zararlarını tazmin etmek için sahip oldukları haklara ilişkin olarak getirilen yenilikleri incelemektir. Çalışanların tazmin edici nitelik taşıyan hakları bakımından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun ilgili maddelerinin değerlendirmeye tabi tutulması gereklidir. Zira iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle uğranılan zararın tazmin talebi halinde uygulanan Türk Borçlar Kanunu hükümlerinde yapılan değişikliklerin iş sağlığı ve güvenliği hukuku bakımından incelenmesi gerektiği açıktır. Bu itibarla, çalışmamızda değerlendirilmek istenen konularının somut şekilde ortaya konulabilmesi için 6331 sayılı Kanun ile 6098 sayılı Kanun ele alınacak, çalışanların sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan haklarına sadece tazmin edici hakları ilgilendirdiği ölçüde, bu hakların kapsamını belirlemek ve gerekli değerlendirmeleri yapmak amacıyla yer verilecektir.

---