Ergonomi

Yazarlar: Elmas Burcu MAMAK EKİNCİ, Gülin Feryal CAN

Konular:-

DOI:10.33439/ergonomi.478732

Anahtar Kelimeler:CRITIC,MAIRCA,Çalışma Duruşu,Algılanan İş Yükü

Özet: Bu çalışmada, operatörlerin gerçekleştirdikleri işlere bağlı olarak ortaya çıkan algılanan iş yükü ve sergiledikleri çalışma duruşları dikkate alınarak ergonomik risk düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Kriterler arası Korelasyona Yönelik Kriterlerin Önem Ağırlıklarının Belirlenmesi (CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation-CRITIC) yöntemi ve Çok Ölçütlü İdeal-Gerçek Karşılaştırma Analizi (Multi Attributive Ideal-Real Comparative Analysis-MAIRCA) entegrasyonundan oluşan bütünleşik bir Çok Kriterli Karar Verme yöntemi önerilmiştir. Algılanan iş yükü ana kriteri çerçevesinde zihinsel gereklilik, fiziksel gereklilik, çaba, performans, zaman baskısı ve başarısızlık hissi alt kriterleri dikkate alınırken; çalışma duruşu ana kriteri kapsamında üst kol, alt kol, bilek, boyun, gövde ve ayak hareketleri ile yük/kuvvet ve kas kullanımı alt kriterleri göz önünde bulundurulmuştur. Çalışma duruşlarının değerlendirilmesinde Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme (Rapid Entire Body Assessment-REBA) yönteminden yararlanılmış ve algılanan iş yükünün belirlenmesinde ise NASA İş Yükü İndeksi (NASA Task Load Index-NASA-TLX) kullanılmıştır. Söz konusu ana ve alt kriterlerin ağırlıkları CRITIC yöntemi ile belirlenirken alternatifleri oluşturan operatörlerin öncelik sıralaması ise MAIRCA yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. CRITIC, kriterlerin önem ağırlıklarını belirlerken aralarındaki farklılaşmayı ve ilişki derecesini de dikkate alan bir yöntemdir. MAIRCA ise, alternatiflerin seçilme olasılıklarını kullanarak teorik ve gerçek karar süreçlerini modelleyebilmektedir. Önerilen yaklaşım 219 operatörün çalıştığı bir üretim alanında operatörlerin söz konusu iki ana kriter çerçevesinde ergonomik risk düzeylerine göre sıralamasında kullanılmıştır.

---