Selçuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dergisi

Yazarlar: Bettin BAYRAKTAR

Konular:Hukuk

Anahtar Kelimeler:Irak,2005 Anayasası,Cumhurbaşkanı,Yetkiler,Hükümet Sistemi

Özet: (2005 Irak Anayasası’na Göre Cumhurbaşkanının Yetkileri) başlıklı çalışmanın önemi, bu anayasanın kuvvetler ayrılığı ilkesi temelinde parlamenter temsili sistemi esas almasından ileri gelir. Bu sistemde parlamenter yürütme organı ikili olduğundan Sorumsuz bir devlet başkanına karşılık sorumlu bir kabine bulunur. Bu nitelik, cumhurbaşkanının yetkisi bağlamında anayasa hukukunu iki farklı eğilime ayırmıştır. İlk eğilime göre, bilhassa devlet başkanının miras yoluyla görev üstlendiği durumlarda, hiçbir fiili yetki sergilemediğinden cumhurbaşkanının rolü olumsuzdur. Diğer eğilim ise yetki ve otoritesi anayasal olduğundan cumhurbaşkanının rolü olumludur ve bilhassa seçim yoluyla görev üstlendiği durumlarda bu yetkiler geniştir. O halde 2005 Irak Anayasası’nda cumhurbaşkanının yetkileri incelenecek olursa; acaba anayasa metinleri onursal ve protokol nitelikli yetkiler mi, yoksa etkili ve aktif bir rol üstlenebilmesine olanak sağlayan fiili yetkiler mi tanımıştır? Binaenaleyh araştırma konusu dört bölümde incelenmiştir. İlk bölümde (2005 Anayasası’na göre Irak’ta Hükümet Sistemi), ikinci bölümde (2005 Anayasası’nda Cumhurbaşkanının Yasama Yetkileri), üçüncü bölümde (2005 Anayasası’nda Cumhurbaşkanının Yürütme Yetkileri) ve son bölüm olan dördüncü bölümde ise (2005 Anayasası’nda Cumhurbaşkanının Yargı Yetkileri) ele alınmıştır. Araştırma sonucunda, parlamenter sistemin temellerine zarar verilmemesi amacıyla devlet başkanının yetkilerini genişletecek ve demokratik sistemin esasları korunacak şekilde 2005 Irak Cumhuriyeti anayasasının yeniden düzenlenmesinin zaruri olduğu kanaatine varılmış, bu bağlamda çeşitli öneriler sunulmuştur.

---