OANNES - Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Meltem TEMİZKAN
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Seleukoslar,Seleukos I Nikator,Antiokheia,Tetrapolis
Özet: Yakın Doğu toprakları üzerinde MÖ 312-64 yılları arasında hüküm sürmüş olan Hellenistik Seleukos Krallığı, Büyük İskender’in komutanlarından biri olan Seleukos I Nikator tarafından kurulmuştur. Bu krallığın merkezi olarak da öncelikle Seleukeia Tigris (Dicle Nehri üzerindeki Seleukeia) ardından Seleukeia Pieria (Çevlik/Samandağ/Hatay) ve en uzun ömürlü krali merkez olan Antiokheia (Antakya / Hatay) belirlenmiştir. Antiokheia kentinin başkent olarak belirlenmesinin ardından yine kurucu kral Seleukos I Nikator tarafından Yakın Doğu topraklarında gerçekleştirilmiş olan idari, ekonomik, askeri ve kültürel işleyişin desteklenmesini sağlayacak diğer kentlerin kuruluş faaliyetlerine geçilmiştir. Krali merkez Antiokheia’yı destekleyecek olan kentler Antiokheia kenti yakınlarında kurulmuştur. Ele geçirilen tüm topraklarda tam bir hâkimiyet sağlamak adına Hellenistik perspektifte askeri güç ve ekonomik getirinin organizasyonu Antiokheia kenti yakınındaki üç kentin kurulmasıyla şekillenmiştir. Bu kentler Seleukos I Nikator tarafından MÖ 300-299 yılları arasında Antiokheia’nın yakınında bulunan Seleukeia Pieria (Çevlik / Samandağ / Hatay), Laodikeia (Lazkiye / Suriye) ve Apameia (Hama/Suriye) olarak belirlenmiştir. İdari, mali ve mimari açıdan birbirlerine benzetilmeye çalışılmış olan bu kentler kardeş kent “tetrapolis” olarak adlandırılmışlardır. Bu çalışmada, krali merkez Antiokheia’yı günümüz Suriye coğrafyasından iki kentle destekleyerek oluşturulan Seleukos Tetrapolisi’nin / Suriye Tetrapolisi’nin antik ve modern kaynaklara göre siyasi, ticari, sosyo-kültürel ve mimari anlamdaki birliğinin analizi hedeflenmiştir.