Uluslararası Eğitimde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi
Yazarlar: Hüseyin Mertol , Nil Didem Şimşek
Konular:-
DOI:10.29329/ijiape.2018.177.1
Anahtar Kelimeler:Toplumsal yargı,Kültürel söylem,Söz varlığı
Özet: Bu çalışmada; Türk toplumunda sıkça kullanılan “vermek (ver-)” fiilinin yeterliliğinin olumlu ve olumsuz hâlinin (ver-il-ir; ver-il-mez) söz gruplarıyla bir araya gelerek yargı bildiren söylemler oluşturması ve bu söz gruplarının davranışlar, nesneler ve olaylarla ilgili kullanıldıkları nitelemeler ve toplumsal yargılar üzerinde durulmuştur. Türk toplumunda çok önemli olan inançların, duyguların, düşüncelerin, ideallerin nasıl oluştuğu; bütün toplumların güzelle çirkini, iyiyle kötüyü, uygun olanla (olumlu) olmayanı (olumsuz); günahla sevabı; ödülle cezayı oluştururken ifade ettikleri 30 olumlu (ver-il-ir) ve 20 olumsuz kavramsal nitelikli yargı (ver-il-mez) araştırılmış ve incelenmiştir. Çalışma sonucunda ortaya çıkan söz varlığı, Türk toplumunun “toplumsal değerler ve kültürel söylemler” açısından ne kadar zengin olduğunu da göstermektedir. Bu çalışmada görüşme tekniği kullanılarak, farklı yaş aralıklarında ve eğitim seviyelerinde 100 kadın ve 100 erkek olmak üzere toplamda 200 kişinin katılımıyla toplumsal yargı ifadelerinde “neyin verilir neyin verilmez” olduğu konusunda yargı bildiren toplumsal söylem kullanımlarına cevap aranmıştır. Söylemler nesneye, özneye ve özneye/nesneye olmak üzere kategorize edilmiş ve frekans tabloları oluşturulmuştur