InTraders Uluslararası Ticaret Dergisi
Yazarlar: Aziza SYZDYKOVA, Gulmira AZRETBERGENOVA
Konular:İşletme Finans
Anahtar Kelimeler:Kripto para,Bitcoin,Altın,Ham petrol,VAR analizi,Granger nedensellik
Özet: Son yıllarda, bütün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde mal ve hizmetlerin alımında kripto para birimlerinin kullanılabilirliği tartışılmaktadır. Aynı zamanda, kripto para birimi giderek artan bir şekilde yatırım aracı ve spekülatif ticaret aracı olarak hareket etmektedir. Bu tür kullanıma bir örnek, bitcoin kripto para birimidir. Bitcoin, başlangıçta ihtiyaçları karşılayan ve mevcut para birimleri şeklinde teminat taşımayan sıradan bir meta olmaksızın değer alan ilk kripto paradır. Finans literatüründe en çok tartışılan konulardan biri bitcoin fiyatına etki eden faktörlerin araştırılmasıdır. Bu çalışmanın amacı bir kripto para birimi olan Bitcoin ile altın ve ham petrol fiyatları arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Çalışmada Ocak 2019-Ağustos 2021 arasındaki haftalık verilerle inceleme yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi için Vektör Otoregresif Model (VAR) kullanılmış ve değişkenler arasındaki ilişkinin yönü Granger nedensellik testi ile belirlenmiştir. VAR modeli sonuçlarına göre altın ve ham petrol fiyatlarının bitcoin fiyatları üzerinde anlamlı etkileri mevcuttur, fakat bitcoin fiyatının altın ve ham petrol fiyatları üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır. Öte yandan Granger nedensellik testine ait sonuçlar VAR analizinin bulgularını doğrulamaktadır. Granger nedensellik sonuçları, hem altın fiyatı hem de ham petrol fiyatının bitcoin fiyatının Granger anlamda nedeni olduğunu ortaya koymaktadır.