Journal of Analytic Divinity
Yazarlar: Derviş DOKGÖZ
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:Had,Hudud,Ukubât,Hududullah,Fıkıh
Özet: Had kavramı özellikle fıkıh ilmi başta olmak üzere mantık ve kelam gibi bilim dallarında terim anlamı kazanmış bir kavramdır. Fıkıhta ‘kitap ve sünnetle belirlenmiş uygulanması zorunlu cezalar’ anlamında yaygın olarak kullanılan bu terim; mantık, kelam ve usûl-i fıkıhta ise ‘bir şeyin mahiyetinin tanımlanması’ anlamında kullanılmaktadır. Had kelimesinin çoğulu olan hudûd kelimesinin ise Kur’an’da ‘hudûdullah’ şeklinde Allah lafzı ile birlikte kullanıldığı görülmektedir. Bu makalede had ve hudûd kelimelerinin sözlük anlamından hareketle, çeşitli bilim dallarında kazandığı anlamlar incelenerek sunulmuştur. En yaygın olarak kullanıldığı fıkıh bilim dalında, bilinen terim anlamını kazanma sürecine dair bilgiler paylaşılmış, had kelimesinin sözlük ve terim anlamı arasındaki ilişkiye dair âlimlerin görüşleri aktarılmıştır. Bunun yanında had/hudûd kavramının Kur’an’da ve hadislerdeki kullanıldığı anlamlar genel olarak incelenmiştir. Buna göre Kur’an’daki hudûdullah kavramı ile fıkıhtaki had/hudûd kavramı arasında doğrudan bir anlam birliği görülmezken, hadislerde yer alan had/hudûd kavramlarının ise fıkıhtaki terimleşmiş anlamı içerdiği görülmektedir.