Rusya Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Toğrul İSMAYIL", "Ali NECEFOĞLU"]
Konular:-
DOI:10.48068/rusad.1211146
Anahtar Kelimeler:Rusya,BMİDÇS,Paris İklim Anlaşması,Çevre,Güvenlik
Özet: Tarihin ilk zamanlarından beri, insanlığın doğa karşısında bir varoluş savaşı verdiği bilinegelmektedir. İnsanın kendi doğal çevresine karşı verdiği mücadele yüzyıllar boyunca doğaya ciddi zararlar vermemiş olsa da 20. yüzyılda etkisi büyük oranda yaşanılan modernleşmeyle birlikte insan kaynaklı doğal çevre bozulmaları görülmeye başlanmıştır. Gerek nüfus artışı gerekse teknolojik gelişmelerle birlikte, insanlık doğaya karşı verdiği hayatta kalma mücadelesinde önemli kazanımlar elde etmiş, fakat bu kazanımlar doğanın geri dönülemez şekilde bozulmasıyla insanlığın kendi aleyhine dönmüştür. Geçmişte çevresel kirlenmeyle sınırlı olan, yeni binyılda iklim değişiklikleriyle sonuçlanan bu bozulma, günümüzde insanlığın yönetilmesinde önemli güce sahip olan modern devletlerin dikkatini çekmeye başlamıştır. Önceleri kendi aralarındaki ilişkiler üzerinden güvenlik perspektifine sahip olan bu modern devletler, çevresel sorunlarının kendi meşruiyetlerine ve vatandaşlarına zarar vermesiyle birlikte bu konuda adımlar atmaya başlamışlardır. Yönetim biçimi ve ideoloji bakımından ne kadar farklı olsalar da, devletler bu ortak sorunu çözmede bir araya gelmek zorunda kalmışlardır. Rusya Federasyonu da Sovyetler Birliği’nde ayrıldığı günden itibaren küresel çevresel güvenlik rejimine yönelik ulusal ve uluslararası adımlar atmaktan geri durmamıştır. Her ne kadar birçok devlet gibi, çevre sorunlarıyla mücadele eksikler ve yanlışlar yapmış olsa da çeşitli sebeplerden dolayı uluslararası işbirliğinde bulunmuştur. Bunun en önemli sebebi, Rusya Federasyonu’nun doğayı kirleten devletler sıralamasında üstlerde bulunması kabul edilmektedir. Fakat bu sebepten başka çevresel güvenlik, Kremlin yönetiminin uluslararası sistemdeki jeopolitik ve jeostratejik çıkarları sebebiyle onun ilgi alanında olmuştur. Bu yüzden, 1990’ların başından itibaren kabul ettiği dış politika, güvenlik konseptleri gibi belgelerinde çevresel güvenlik konusunda hedefler belirlemiştir. Bu çalışmada, küresel iklim değişikliği konusunda, Rusya Federasyonu’nun ulusal çevre politikalarının ve bunun dış politikasına yansımasının incelenmesi hedeflenmektedir. Bu sebeple, öncelikle çevresel güvenlik konusuna kısa bir giriş yapılırken, sonraki bölümde Rusya Federasyonu’nun politik ve güvenlik perspektifini içeren belgeler ele alınacaktır. Son bölümde ise, Rusya Federasyonu’nun çevre sorunlarının çözümünde küresel çevresel güvenlik rejimine ne gibi katkılar sağladığı özetlenmeye çalışılacaktır.