Rusya Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Firengiz PAŞAYEVA YUNUS
Konular:Slav Edebiyatı
DOI:10.48068/rusad.937792
Anahtar Kelimeler:Rus Edebiyatı,Adbilimi,Özel Ad Türleri,Özel Adların Fonksyonları,Yazarın Antroponomik Sözlüğü
Özet: Özel adların ortaya çıkışının başlıca sebebi, belirtmek ve işaret etmek olsa da, belirtici ve işaret edici işlev özel adların sahip olduğu yegâne işlev değildir. Bu işlevlerin yanında isim, kendisini taşıyan kişinin doğası, bölgesi, milli kökeni, dini ve felsefi görüşleri, yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri ile sosyal ilişkileri gibi pek çok konuda bilgi içerir ve bir nevi kültür taşıyıcısı olarak kabul edilebilir. Özel adların incelenmesi büyük önem teşkil eder, ne var ki bugüne dek bu konuya gereken önem addedilmemiştir. Edebi özel adlar; edebi eserlerde geçen özel adlar, eserin, yazarın özyaşam öyküsünün, edebiyat incemelerinin önemli bir parçasını oluşturur. Bu adlar, yazarın özel bir kabulünü sunar ve özellikle seçilme sebepleri vardır, hiçbiri rastgele seçilmiş değildir. Birçok yazarın eserlerindeki kahramanları adlandırmada belirli stratejiler benimsediği bilinir, adlandırmalara uygun olarak da eserinde belirli karakter ve tipler oluşturur. Belirli bir yazarın eserindeki karakter ve tiplerin özel adları incelendiğinde, pek çok bilgi elde edilmesinin yanı sıra yazarın adlandırma sisteminin genel sınırları ve özgün özellikleri ortaya çıkar. Edebi metinlerde özel adlar sosyokültürel ve pragmatik bilgilerin kodlamasıdır. Edebi özel adlar, özel adbiliminin özelliklerini gösterir. Özel adların çeviri yöntemi, onların semantik yapılarını ve üslup özelliklerini etkiler. “Konuşan“ adların aktarımı temelde dil bilimdışı (mitolojik, tarihi, edebi vb.) oluşumların benzer yöntemlerle kaynak dildeki ve hedef dildeki çağrışımına dayandırılır. Semantik isimlerin aktarımı kelimelerin çeviri anlamının esasını ve kelimenin yapım şeklini ortaya çıkarır. Makalede özel adların temel anlamsal özellikleri ve onların sanatsal eserdeki fonksiyonları vurgulanmıştır.