Alman Dili ve Kültürü Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Esin KARACAN YÜCEDAĞ"]
Konular:-
DOI:10.55143/alkad.1199705
Anahtar Kelimeler:Haber metinleri,Algı yönetimi,Eleştirel söylem analizi,Teun von Djik,Barış Pınar Harekâtı,Süddeutsche Zeitung
Özet: Dünyanın küreselleşmesi ile birlikte tüm dünya ülkeleri birbirlerinin sınırları içinde olup biten siyasi, ticari, sosyal ve kültürel her türlü gelişmeler ile ilgilenmektedirler. Bu gelişmeleri dergi, radyo, gazete, sinema, televizyon gibi kitle iletişim araçları aracılığı ile çok kısa zamanda geniş kitlelere ulaştırabilmektedirler. Yayılan bu bilgiler doğru ve güvenilir olmalıdır. Tüm kitle iletişim araçlarının bunu gözetmesi gerektiği gibi; haber metinlerinin de şeffaf, tarafsız, adil ve gerçeği yansıtan bir yapıya sahip olması gerekmektedir. Fakat tarih boyunca çeşitli mücadeleler içine giren grupların, kendi düşünce ve isteklerini dayatmak amacıyla kullandıkları yöntemler arasında en etkin olanının, hedef kitlenin kendi isteğiyle, ikna edilerek, istenilen şekilde yönlendirilmesi olduğu anlaşıldıktan sonra, hedeflenen toplumu yönlendirmek amacıyla algı yönetimi uygulamaları başlatılmıştır. Bu durum şeffaf ve gerçekleri yansıtmak zorunda olan medyaya, ele aldıkları konuları meşrulaştırma fırsatı vermiştir. Eleştirel yaklaşımlar ise, hedef kitleyi etkisi altına alan egemen gücün medya aracılığı ile oluşturmaya çalıştığı bu algı operasyonuna karşı durmaktadır. Eleştirel söylem analizi, siyasi ve sosyal çerçeve dahilinde, gücü kötüye kullanma, eşitsizlik ve baskının söz ve metin vasıtasıyla tekrardan üretimine, yasallaşmasına ve bu durumlara karşı çıkılmasına sebep olan durumları inceler. Haber metinleri dilsel yapılanması, bilgileri yanlı ve örtük şekilde vermesi ve kurgulanan söylem yapılarını barındırdığından dolayı ideolojik bir yapıdadır. Haber söyleminin ideolojik olduğunu savunan dilbilimci Teun v. Dijk, haber metin çözümlemelerinde gerçekleştirmek için ortaya koyduğu eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle haber araştırmalarına kayda değer katkılar sağlamıştır. Çalışmamız v. Dijk’in eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi ile incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmamız, Almanya’nın en çok okunan gazetelerinden biri olan “Süddeutsche Zeitung” gazetesinde Barış Pınarı Harekâtı ile ilgili yapılmış olan haberlerin eleştirel söylem çözümlenmesi açısından ne şekilde ele alındığını incelemek amacıyla oluşturulmuştur.